Đúc rút ra kinh nghiệm này chắc chắn cổ nhân phải có lý do.
Tết Trung thu là tổng hợp các phong tục theo mùa của mùa thu, hầu hết các yếu tố lễ hội và phong tục mà nó chứa đựng đều có nguồn gốc xa xưa.
Tết Trung thu là tết đoàn tụ của mọi người, như một sự bồi đắp nỗi nhớ quê, nhớ thương người thân, cầu mong một mùa màng bội thu, hạnh phúc. Ngày này đã trở thành di sản văn hóa tinh thần quý giá đối với nhiều người.
Vậy tại sao người xưa lại nói: “Năm sợ trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ 49”?
Năm sợ Trung thu, tháng sợ một nửa
Một năm chỉ có 12 tháng, sau ngày rằm tháng 8 âm lịch sẽ chỉ còn hơn 100 ngày nữa là bước qua năm mới, cũng có nghĩa là sắp kết thúc một năm.
Một tháng chỉ có 30 ngày, nếu tháng đó đã trôi qua một nửa cũng sẽ sớm hết tháng.
Vì vậy, Tết Trung thu tuy đáng để mong chờ, để tổ chức nhưng do nghĩ đến việc thời gian trôi nhanhy nên mọi người cảm thấy bất lực và sợ hãi, có lúc sẽ phàn nàn năm tháng cứ trôi đi. Bởi vậy mới có câu “năm sợ Trung thu, tháng sợ một nửa”.
Người sợ 49, năm sợ đông
Bốn mươi chín trong câu này dùng để chỉ tuổi của một người là 49 tuổi, đông là chỉ thời tiết lạnh của mùa đông.
Số phận và hướng đi của mỗi người sẽ được tiết lộ vào năm 50 tuổi. Tuy nhiên trước đó, ai cũng cần phải vượt qua rào cản tuổi 49, một cột mốc quan trọng đã xô ngã biết bao nhiêu số phận.
Cho nên câu nói này muốn nói người ta sợ nhất là bốn mươi chín tuổi, 1 năm sợ nhất là thời tiết cuối năm luôn lạnh giá.
Thời xưa do điều kiện sống khó khăn, rất ít người có thể sống đến 60 tuổi. Đối với họ, 50 tuổi được gọi là năm thiên mệnh, đến tuổi đó bạn có thể biết năm nào mình qua đời.
Một người sau 50 tuổi cơ thể sẽ không được như thời trẻ, những bệnh trước đây khi thời tiết thay đổi sẽ dễ dàng bị lại như viêm khớp dạng thấp, dị ứng thời tiết, ho khan… Vì vậy một khi con người ta bước qua ngưỡng 50 lại càng sợ lạnh hơn.
Câu nói “năm sợ Trung thu, tháng sợ một nửa, người sợ 49” còn có ý nghĩa sâu xa hơn, ý muốn nói với chúng ta rằng hãy quý trọng thời gian và sớm quyết định những việc mình sẽ làm trong tương lai. Núi đứng trên mặt đấy và con người muốn tồn tại và phát triển phải đứng trên ý chí.
Trăng khuyết không đổi sáng, gươm không đổi thép. Điều quan trọng đối với một con chim là đôi cánh của nó, điều quan trọng đối với một con người là lý tưởng. Nếu con người không có lý tưởng, chẳng khác nào sống uổng công, sống hoài sống phí.
pv (t/h)