Bắc Ninh nói gì về nhà hát quan họ gây tranh cãi?

Đã sử dụng ‘yên ổn’ được vài năm, bỗng Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh ‘nổi tiếng’ vì hình ảnh những hàng ghế gỗ Đồng Kỵ bị cư dân mạng không tiếc lời chê trách từ thẩm mỹ tới tư duy kiến trúc lạc hậu.

Thiết kế tổng thể kiến trúc nhà hát quan họ không bị than phiền. 

Cư dân mạng chỉ tập trung vào nội thất của nhà hát, cụ thể là các hàng ghế gỗ Đồng Kỵ (làng nghề truyền thống tại Bắc Ninh) chứ không phải ghế thường dùng ở các nhà hát, rạp chiếu phim, hội trường.

Cũng từ lúc bị chê, người ta mới biết nhà hát này được Hội Kiến trúc sư Việt Nam trao giải bạc Giải thưởng kiến trúc quốc gia 2022-2023.

Ai thích khen cũng đúng, ai thích chê cũng hay

Theo Hội Kiến trúc sư Việt Nam, Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh do các kiến trúc sư Ngô Trung Hải, Trần Hoàng Hải Nam, Trần Anh Sơn tư vấn thiết kế. Về hệ thống ghế trong nhà hát, ý tưởng của nhóm kiến trúc sư tư vấn thiết kế là tạo ra hệ thống ghế ngồi có bố trí khác biệt, đặt giữa hai ghế một bàn trà.

Bên cạnh đó, thay vì hệ thống ghế ngồi hiện đại, đơn vị tư vấn đề xuất sử dụng ghế Đồng Kỵ. Đây là một trong những sản phẩm nội thất từ làng nghề truyền thống của Bắc Ninh.

Qua đó, đơn vị tư vấn thiết kế kỳ vọng những hàng ghế này sẽ giới thiệu với du khách trong và ngoài nước biết đến các chất liệu và sản phẩm của làng nghề.

Nhưng những lập luận này không thuyết phục được một bộ phận cư dân mạng. Một số người, trong đó có cả những kiến trúc sư, lên tiếng chê bai thẩm mỹ "khác người" và đặc biệt là tư duy thiếu tiến bộ khi vẫn sử dụng đồ gỗ rất tốn kém và "không yêu rừng" như xu hướng tiên tiến trên thế giới gần đây.

Tuy thế, cũng có nhiều ý kiến cân bằng và cẩn trọng hơn. Thậm chí có ý kiến khen ghế ngồi này tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu.

Giữa dòng ý kiến chê trách cũng có ý kiến từ một kiến trúc sư nói một cách hài hước về sự khó phán xử đúng - sai, đẹp - xấu, hợp lý - bất hợp lý của phương án ghế ngồi này thông qua vài bức ảnh trên mạng.

Theo đó, cả người chê lẫn người khen đều có thể tìm được lý do rất hợp lý để biện giải cho quan điểm của mình.

Người khen có thể chỉ ra "ý tưởng thiết kế nội thất của công trình đã khai thác nét văn hóa, lịch sử của xứ Kinh Bắc một cách sâu sắc, thể hiện sáng tạo độc đáo của nhóm tác giả.

Qua việc lựa chọn và sắp xếp đồ gỗ, các kiến trúc sư đã chứng tỏ sự thấu hiểu đặc điểm khác biệt của quan họ Bắc Ninh so với những nghệ thuật diễn xướng đương đại và dân gian khác. Đồng thời, mẫu bàn ghế được chọn đem đến sự tôn vinh nghệ thuật thủ công truyền thống của cộng đồng bản địa…".

Nhưng chê có thể viện dẫn "nội thất nhà hát tạo ra nét tương phản thảm họa giữa những mảng khối đơn giản, mạnh mẽ hiện đại của tường, trần với những bộ bàn ghế giả cổ diêm dúa, đầy chi tiết rườm rà dành cho khán giả.

Chúng cho thấy sự dễ dãi trong tư duy sáng tác của các kiến trúc khi không hề có chút cách điệu, giản lược, gợi tả nào trong thiết kế mà cứ như được nhặt thẳng từ một cửa hàng bất kỳ ở Đồng Kỵ, hoàn toàn không phù hợp với một nhà hát hiện đại…

Các bộ bàn ghế được chế tác từ quá nhiều gỗ tự nhiên lâu năm đã đi ngược lại với xu hướng chung của kiến trúc thế giới là bảo vệ môi trường, xanh và bền vững…".

Mọi người muốn nói gì thì nói'

Ông Trịnh Hữu Hùng - giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bắc Ninh - cho biết nhà hát quan họ được tỉnh Bắc Ninh thực hiện thi tuyển kiến trúc. 

Nhà hát đã hoàn thành giai đoạn 1 vào năm 2019, giai đoạn 2 chưa rõ thời gian hoàn thành chứ không phải mới xây dựng.

Còn một quan chức tỉnh Bắc Ninh cho biết đã nắm được các ý kiến trái chiều liên quan đến vụ việc. Song vị này cho rằng mọi người không nên tranh cãi tiếp câu chuyện này cũng như nói "không thể chiều hết mọi người".

"Mọi người muốn nói gì thì nói. Mình tranh cãi làm gì", vị này cho hay.

Theo vị này, chuyên môn thẩm định, đánh giá Nhà hát dân ca quan họ Bắc Ninh thuộc Sở Xây dựng Bắc Ninh, Hội Kiến trúc sư Bắc Ninh. Bản thân không có ý kiến về công trình này do được phê duyệt từ nhiệm kỳ trước.

PV (T/h)